Afweer helpt uitzaaien van borstkanker

Borsttumoren die op het punt van uitzaaien staan slagen erin om neutrofiele granulocyten, een bepaald type cellen van het immuunsysteem, voor hun karretje te spannen. Door signaalstoffen die ze afscheiden stijgt het aantal neutrofielen, die bovendien afwijkend gedrag vertonen. Onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam onder leiding van Karin de Visser ontdekten dat vrijkomende uitzaaiingen hierdoor ontsnappen aan het afweersysteem (Nature, 30 maart).

In Nederland overlijden jaarlijks ruim 3.000 vrouwen en een enkele man aan borstkanker. Bij 90 procent komt dat doordat de tumor is uitgezaaid. Kankercellen raken los van de primaire tumor, belanden via lymfekanalen in lymfeklieren in de oksel en verspreiden zich van daar over het lichaam. Zo ontstaan nieuwe gezwellen, meestal in de longen, lever, botten of hersenen. Artsen en biologen zijn dan ook naarstig op zoek naar mogelijkheden om uitzaaien te voorkomen.

Het was al langer bekend dat vrouwen met veel neutrofielen in hun bloed meer kans op uitzaaiingen hebben. Neutrofielen zijn witte bloedcellen die het lichaam beschermen tegen infecties van bacteriën en schimmels. Het blijkt dat sommige borsttumoren signaalstoffen uitscheiden waardoor abnormaal veel neutrofielen ontstaan. Deze wijken bovendien af van de normale, want ze remmen ook de T-cellen van het immuunsysteem die kankercellen kunnen doden. Zo misleidt de kanker het immuunsysteem.

De onderzoekers ontdekten dat de signaalstof interleukine-17 (IL17) verantwoordelijk is voor de verhoogde productie van afwijkende neutrofielen. Het is bekend dat IL17 geremd worden met medicijnen die werken tegen psoriasis en reuma. Volgens De Visser is het interessant om na te gaan of deze middelen ook nuttig zijn voor borstkankerpatiënten.